Stan, w jakim znajdują się ci zmarli, którzy do osiągnięcia świętości potrzebują oczyszczenia. Do czyśćca dostają się osoby, które umierają w łasce, ale nie uporządkowały swojego stosunku do rzeczy stworzonych. Taki nieporządek powstaje poprzez grzechy. Żyjący, poprzez wstawiennictwo, mogą pomóc oczyścić się tym duszom.
Protestanci Odrzucają wiarę w istnienie czyśćca z powodu braku bezpośredniego poświadczenia tego w ewangelii.
Prawosławie Odrzuca istnienie czyśćca, ale zgadza się, że dusze będą się oczyszczać przed ostatecznym zbawieniem
Grzechy nieodpuszczone Grzechy przeciw Duchowi Świętemu wg słów Chrystusa nie mogą zostać odpuszczone, dlaczego więc Kościół odpuszcza "wszystkie grzechy"? Ta pozorna sprzeczność jest możliwa, jeśli się zna naturę grzechu. Co innego odpuścić komuś jego grzech, a co innego, jeśli człowiek nie chce odpuszczenia przyjąć. Grzechy przeciwko Duchowi Świętemu są brakiem wiary w działanie Boże. Nie można przyjąć tego, co się świadomie odrzuca. Dlatego człowiek sam siebie pozbawia odpuszczenia, a Bóg nie może (=nie chce, bo obiecał) złamać woli człowieka.
Kary nie ma? Kara może zostać całkowicie odpuszczona, jeśli człowiek się nawróci od grzechu, ale tylko wtedy, jeśli to nawrócenie pochodzi od miłości.
Świętych obcowanie Ten dogmat mówi nam o łączności pomiędzy światem zmarłych i żywych. Na tej podstawie możliwe jest wspomaganie dusz w osiąganiu świętości. Wspólna z nimi modlitwa, dokonany w ich intencji odpust stanowią pomoc w pełnym otwarciu się na miłość i łaskę. Wówczas duszę osiągają pełnię świętości - czyli "wchodzą do nieba".
Jak dokonuje się oczyszczenie? Dusze w czyśćcu doświadczają ognia. Jest on jednak zasadniczo różny od ognia piekielnego, rozpalonego przez pychę i nienawiść. W czyśćcu jest ogień miłości do Boga, dusza czuje żar, pragnienie chęci bycia z Bogiem, którego nie może zobaczyć, dopóki nie będzie do tego zdolna. Musi najpierw zrozumieć, na czym polegała niedoskonałość jej miłości, nauczyć się odczuwać miłość prawdziwą. Ogień czyśćca ciągle słabnie, aż do momentu, gdy dusza będzie potrafiła ujrzeć Boga.
Sobory Dogmat o istnieniu czyśćca przyjęto na soborach Florenckim (XV w.) i Trydenckim (XVI w.).
Ojcowie Kościoła Pośmiertna kara oczyszczająca jest obecna w naukach m.in. Tertuliana, Cypriana, Efrema Syryjczyka, Jana Chryzostoma, św. Augustyna (za encyklopedią WIEM)
Biblia 1 (1 Kor 3.15) "ten zaś, którego dzieło spłonie, poniesie szkodę, sam wprawdzie ocaleje, lecz tak jakby przez ogień." Św. Paweł, nawiązując do stanu po śmierci, mówi o trzech możliwościach, czyniąc alegorię do budowy domu. Budowniczy chce budować, ale buduje źle, dlatego ogień zniszczy budowlę, choć budowniczego nie zabije. Może nawet przez pożar zrozumie coś i zmieni się.
Biblia 2 (2 Mch 12, 45) Juda Machabeusz złożył ofiarę przebłagalną za zmarłych. Gdyby nie było czyśćca, ta ofiara byłaby bez sensu, bo nie byłoby za kim prosić. Jedni bowiem byliby w niebie, a drudzy bezpowrotnie w piekle. Podobnie rzecz się ma z synami Hioba.
Sprawa prywatna Istnieje wiele pozycji wydawniczych powołujących się nawet na rzekome poświadczenie władz kościelnych, w których znaleźć można wiele rewelacji na temat czyśćca. Do niektórych książek Kościół zajął stanowczo negatywne stanowisko, mimo to jednak sprzedaje się je i czyta. Najbardziej znanym przykładem takiego kłamstwa jest Vassula Ryden. Do objawień na temat czyśćca należy podchodzić ostrożnie, a żadne z nich nie zostało przyjęte jako nakaz do wierzenia. Można z czystym sumieniem w te objawienia nie wierzyć.
Świętych obcowanie... Znane są widzenia, w których pojawiają się święci. A także widzialne znaki pozostawiane przez nich, jak np. wizyty św. Andrzeja Boboli, który pozostawił odciśnięty ślad dłoni z liniami papilarnymi. (XIX w.)
Nawiedzone domy Kościół nie zaprzecza istnieniu nawiedzonych domów. Znane są informacje o hałasach, postaciach, pojawieniach się. Często interpretuje się to jako prośbę dusz czyśćcowych o modlitwę. Dowodem na słuszność tych domysłów jest fakt, że po odprawionych w intencji tych dusz Mszach św. niepokoje, hałasy, ustają. Potwierdza to fakt, że dusze po śmierci czekają na oczyszczenie.