Islam
Spojrzenie na Islam OKIEM Katolika. Wyszczególnienie faktów, które dla Katolików stanowią problem w Islamie, zestawienie różnic, opinii, punktów spornych.
Różnice
Ogólnie
Wg definicji Islam jest religią, powstałą w wyniku działalności Mahometa w VIIw w społecznościach chamickich. Wiele wskazuje jednak na to, że w zdaniu tym istnieją dwa poważne błędy. Analiza wczesnych rękopisów Koranu wskazuje, że prawdopodobnie była to heretycka diaspora żydowska, utożsamiana wcześniej z Esseńczykami. Analiza doktryny i metod działania podważa natomiast to (pomimo znacznej ilości), że jest to religia, gdyż posiada praktycznie wszystkie cechy sekty - a więc zapewnia doraźne korzyści wybranym grupom (niekoniecznie majątkowe ale np. prawo do gwałtu), posługuje się metodami maniulacji ma działanie silnie destrukcyjne a istnieją interpretacje, że najbardziej wewnętrzne prądy duchowe prowadzą do idolatrii.
Blaise Pascal
za Fronda 27/28
Mahomet - nieprzepowiedziany, Chrystus - przepowiedziany.
Mahomet - zabijając, Chrystus - pozwalając zabić swoich.
Mahomet - zabraniając czytać, apostołowie - nakazując czytać.
Wreszcie sprzeczność idzie tak daleko, że o ile Mahomet obrał tę drogę, aby po ludzku zwyciężać, Chrystus obrał tę drogę, aby po ludzku zginąć. I zamiast wnioskować, iż skoro Mahomet zwyciężył, mógł zwyciężyć i Chrystus, trzeba powiedzieć, iż skoro Mahomet zwyciężył, Chrystus musiał zginąć.
Każdy człowiek może zrobić to, co zrobił Mahomet: nie uczynił bowiem cudów, nie był przepowiedziany; żaden człowiek nie może uczynić tego, co uczynił Chrystus.
Wspólne z chrześcijaństwem
** Wiara w jednego Boga
** Miłosierdzie Boga
** Wspólne źródła, powoływanie się na Abrahama
** Zmartwychwstanie umarłych
** Sąd ostateczny i życie przyszłe (zbyt ziemski rys szczęśliwości)
** Uznawanie Chrystusa (specyficzne), Matki Bożej (ograniczony sposób), świętych chrześcijańskich (bardzo skąpo)
** Łagodniejsze traktowanie chrześcijan niż pogan (pogan zabijano, chrześcijanom np. pozwalano handlować po opłaceniu podatku)
** Nurty mistyczne (sufizm)
** Rodzaje zakonów (derwisze)
** Wiara w aniołów - opiekunów, uznawanie Gabriela, Rafała, Michała
Różnice
** Sposób uznawania Chrystusa, nie przyjmowanie Go jako Boga, Pana, Zbawiciela
** Kontakt z Bogiem ograniczony głównie do hołdów
** Objawieniem bożym jest księga - Koran
** Bóg jest całkowicie niepoznawalny, nie mógł więc być człowiekiem
** Mahomet jest ostatnim i największym z proroków
** 5 filarów kultu: 1. wiara w Allacha i Mahometa; 2. modlitwa 5 x dziennie; 3. jałmużna; 4. post; 5. pielgrzymka do Mekki
** "hidżra" - misyjne wygnanie, zesłane przez Allaha po to aby szerzyć Islam
Różnice w islamie
Wbrew popularnej opinii islam ma wiele odłamów i lokalnych kultów.
Sunnici - W czasie rozłamu (VII w.): kalif ma władzę religijną i polityczną (oprócz ustawodawczej). Ok. 90% muzułmanów. Istnieje wiele szkół interpretacji prawa: hanbalicka, hanaficka, malikicka, szaficka itp.. Milenaryzm, kult męczenników, cierpienia, purytanizm
Szyici - W czasie rozłamu: kalif ma władze polityczną a imam religijną
Charadżyci - ok. 0,4%
sekty na bazie islamskiej - Bahaizm, Czarni Muzułmanie i in.
odłamy wymarłe - Azarkici, Nizaryci
Wątpliwości
Zwoje z Sanaa
W roku 1973 w ręce niemieckich naukowców zostały przekazane zwoje odnalezione w Sanaa (Jemen). Jak się okazało, były to jedne z pierwszych kodyfikacji Koranu. Dotychczas podobnych zabytków nie było wcale. Sugestie płynące z badań są rewolucyjne. Muzułmanie badań nie przyjmują, wręcz uważają je za bluźniercze. Tutaj publikujemy je jedynie jako ciekawostka - bez zabierania w tej sprawie stanowiska, choć ze względu katolickiego nie możemy wierzyć, że istnieje jakiekolwiek inne pismo objawione poza Biblią.
Objawienie czy ewolucja
Prof. Gerd Rudiger Puin badając zwoje stwierdził wielokrotne nadpisywanie, skreślenia, zmienianie wersji. Świadczy to o ewolucji tekstu. Dla muzułmanów zasada niezmienialności tekstu jest podstawą wiary w to, że był to tekst objawiony w całości. Całość badań jeszcze nie została opublikowana.
Arabowie, a może Żydzi
Istnieją co najmniej trzy autentyczne źródła opisujące historię pierwszych muzułmanów, całkowicie odmiennie niż podają oni sami. Kronikarz ormiański (VII w.) opisuje społeczność Izraelitów i izmailitów żyjących razem. Hebrajska apokalipsa z VII w. wspomina również o takiej społeczności, a źródło greckie mówi o proroku głoszącym żydowskiego Mesjasza (nowego) w grupie Żydów mieszkających razem z Arabami.
Czysty język arabski
Muzułmanie utrzymują, że Koran został napisany w czystym języku arabskim. Prof. Punin badający najstarsze manuskrypty dowodzi licznych naleciałości. Samo słowo "Koran" ma wywodzić się z aramejskiego określenia "lekcjonarz", co zgadza się z funkcją zapisanych historii biblijnych. Koran był spisany językiem bez samogłosek i znaków interpunkcyjnych, dlatego od czytającego zależało to, co odczyta.
Koran jeden mimo rozłamu
Koronnym argumentem na niezmienność Koranu jest to, że oba główne nurty islamu (sunnici i szyici) stosują ten sam Koran, pomimo tego, że rozłam nastąpił już 50 lat po Mahomecie, więc Koran nie mógł ewoluować po tym okresie. Aby zrozumieć jak to możliwe, w przypadku gdyby Koran jednak był zmieniany, należy zrozumieć, że początkowo różnice polegały głównie na uznawaniu władzy religijnej i politycznej. Szkoły koraniczne były autorytetem dla obu kierunków, a zamieszania polityczne mogły przyczynić się do ustalenia i w późniejszym czasie tylko jednej z wersji. Przy analizie tego zjawiska znowu natrafiamy na to, że potwierdzenie można ustalić jedynie na podstawie źródeł tradycji muzułmańskiej.
Zlikwidować dowody
Bluźnierstwo prof. Puina i wielu innych spotyka się z absolutną krytyką świata muzułmańskiego. Krytyka żąda jednak dużo więcej: odnalezione zwoje, jako podważające Koran, powinny zostać spalone.
Zamieszanie wokół Koranu
Bluźnierstwo
Tekst Koranu jest dla muzułmanów księgą świętą, objawieniem i "wcieleniem" nauki Boga. Badanie go za pomocą nauk logicznych, technicznych i empirycznych jest bluźnierstwem. Mahomet był analfabetą, co dla Muzułmanów potwierdza nadprzyrodzony charakter przekazanego przez niego tekstu. Jednak efektem są powtórzone, często przekręcone mity innych religii. Tłumaczy się to tym, że w niebie jest "księga matka", której odwzorowaniem jest zarówno Biblia, jak i (lepszym) Koran.
Kara śmierci
Za podważanie autentyczności Koranu grozi w islamie kara śmierci - o czym przekonał się Salman Rushdie, ukrywający się od 1989 r., a także Nadżib Mahfouz, egipski laureat nagrody Nobla, pchnięty nożem za publikacje książki przypominającej układem Koran.
Tradycja interpretuje Koran
Tekst Koranu jest dla nas pełen niespójności i opiera się na samych ogólnikach. Brak konkretnych nazw, grup etnicznych, są zawsze "niewierni", "słudzy szatana". Jedynie Tradycja pozwala na wyłuskanie z tego konkretnych historii.
Archeologiczne różnice w Koranie
Arabskie napisy z pustyni Negev zawierają teksty Koranu umieszczone tam w VII stuleciu. Wersy Koranu są też na monetach z tego czasu. Uważna analiza stwierdza, że treść ich różni się od znanych współcześnie.
Niearabskie wpływy w Koranie
Wielu badaczy wykazuje w oryginalnym tekście Koranu (przekazanego w całości Mahometowi przez Boga) liczne naleciałości, czy wręcz kalki z podań i legend hebrajskich. Niektóre z tych podań są tak przekręcone, że stają się niezrozumiałe, np. przypowieść o kobietach kaleczących ręce podczas uczty pochodzi od podania o kobietach, które obierały owoce i gdy przyszedł Józef one były nim tak zafascynowane, że pokaleczyły sobie ręce. Muzułmanie tłumaczą to niedoskonałością ludzkiego języka, który jedynie naśladuje tekst świętej księgi, która jest w niebie. Bardziej prawdopodobny (brzytwa Ockhama) jest jednak mechanizm powtarzania zasłyszanych legend, bez dokładnej ich znajomości.
Jak to było z Mahometem?
Legendy o Mahomecie
Mahomet zmarł w 632 roku, ale pierwsze poważne zapiski pochodzą dopiero z okresu 200 lat późniejszego. Powołują się one na pisma wcześniejsze zaledwie o 50 lat. 150 lat przekazywanej ustnie tradycji budzi wg Stephana Humphreysa poważne zastrzeżenia co do autentyczności podanych faktów. Na rozbudowanie tradycji wskazuje jeszcze inny fakt, a mianowicie ten, że pisma późniejsze przekazują znacznie więcej faktów niż wcześniejsze. Wykazuje to podobieństwo do procesu tworzenia ewangelii apokryficznych.
Mahomet - Mesjasz
Patricia Crone i Michael Cook opublikowali badania, w których odrzucając źródła mahometańskie, skupili się na danych ormiańskich, greckich, syryjskich i hebrajskich. Wynika z nich, że Mahomet traktował siebie jako oczekiwanego przez Żydów Mesjasza, został zaakceptowany przez wspólnoty żydowskie na półwyspie arabskim, a rozejście Arabów nastąpiło dopiero po podboju Jerozolimy. Badania te spotkały się z ogromną krytyką, głównie za wykorzystywanie źródeł "niewiernych".
Gdzie leży Mekka?
Mekka nie istniała?
Francuski kartograf Vidal de la Blanche, specjalista od szlaków handlowych na bliskim wschodzie, opierając się na przedislamskich mapach wykazał, że w czasie życia proroka Mekka nie istniała na żadnej mapie.
Mekka czy nie Mekka?
Pierwsze pozaislamskie źródła pochodzące z VII w. wskazują, że pierwsi muzułmanie modlili się zwróceni twarzą nie ku Mekce, ale ku innemu miejscu, bardziej na północy.
Mekka a może Jerozolima?
Źródła zarówno niemuzułmańskie jak i muzułmańskie wskazują na ważną, religijną, rolę Jerozolimy. Jest możliwe, że powodem podboju było odzyskanie duchowego centrum prawdziwej religii. Dopiero po rozejściu z Żydami centrum staje się Mekka.
Mekki nie ma w Koranie
Koran nie zawiera ani razu nazwy Mekki. Również niewiele, bo tylko cztery razy, występuje postać Mahometa. Występuje nazwa Bakka, o której tradycja mówi, że jest nazwą Mekki, ale tradycja ta została spisana 200 lat po Mahomecie. Słowo Mekka, występujące w surze 48:24, najprawdopodobniej pierwotnie brzmiało Bakka. Potwierdzenie istnienia w tym miejscu nazwy Mekka datuje się dopiero na X wiek. Mimo występowania tylko raz, tradycja wskazuje aż 65 miejsc, w których tekst Koranu odnosi się do Mekki. Jeśli tradycja ukształtowała się ok. 200 lat po Mahomecie, to wszystkie te wystąpienia, łącznie z samą nazwą w surze 48, mogą budzić wątpliwość.
Mekka w Jerozolimie
Wg źródeł niemuzułmańskich islam pierwotnie był próbą oczyszczenia przesłania Abrahama z naleciałości Tory i Biblii. To Jerozolima była centrum wiary i w jej opisie występuje w Koranie słowo "Bakka", mające odnosić się do Mekki. Zdaniem dr Bonnet-Eymarda słowo to odnosi się raczej do "doliny Baka", na zachód od Jerozolimy.
Kamień święty czy świątynia?
Również święty kamień - świątynia Kaaba, centrum islamu opisywane w Koranie, odnosi się do innego miejsca. Wg dr Bonnet-Eymarda pochodzi z greckiego "kubos" i oznacza sześcian, co pierwotnie odnosiło się do świątyni w tym kształcie. W VII w. istniały dwa takie kościoły - w Petrze i w Jerozolimy, poświęcone Najświętszej Maryi Pannie (islam czci Maryję).
Ekumenizm
My wszyscy, chrześcijanie i muzułmanie, żyjemy pod słońcem jedynego, miłosiernego Boga. Wspólnie wierzymy w jedynego Boga, Stworzyciela człowieka. Uznajemy Boże panowanie i bronimy godności człowieka jako sługi Bożego. (...) Tak więc prawdziwie możemy nazwać się wzajemnie braćmi i siostrami przez wiarę w jedynego Boga. (Jan Paweł II)
"Wierzymy w tego samego Boga, Boga jedynego, Boga Żyjącego, Boga, który stwarza wszechświat i swoje stworzenia doprowadza do doskonałości" (Insegnamenti, VIII/2 [1985], s. 497; "L'Osservatore Romano", wyd. polskie, Numer nadzwyczajny II/1985, s. 15)
Nie ekumenizm a dialog
Samo słowo w zasadzie nie może się odnosić do islamu. Ekumenizm bowiem, to przywrócenie jedności wszystkich chrześcijan. Pojednanie chrześcijaństwa z islamem nazywa się dialogiem. Oznacza to nieakceptowanie różnic, lecz jednocześnie poszukiwanie wspólnych płaszczyzn i tolerancję.
Trzy drogi dialogu
- Dialog życia - życzliwe obcowanie, solidarność i miłosierdzie
- Dialog doktrynalny - prowadzony przez specjalistów w duchu zbliżenia
- Dialog dzieł - akcje, praca, troska o innych, najbiedniejszych itp.
Wykorzystane materiały
** Stephan Olschovsky "Rękopis znaleziony w meczecie" w: "Fronda" - nr 27/28
** Saarbrücker Islamwissenschaftler: "Etwa ein Fünftel des Koran muss neu gelesen werden!"
** UdS: Neues Zentrum für Koranforschung?
** Etwa ein Fünftel des Korans muss neu gelesen werden!
** Encyklopedia Białych Plam
** Religie świata a Chrześcijaństwo
